اگر شما برنامه‌نویس وب هستید و می‌خواهید با استفاده از PHP اقدام به ساخت اپلیکیشن‌های جذاب تحت وب یا وب‌سایت کنید، حتماً نیاز به یک بانک اطلاعاتی یا پایگاه داده دارید. دو پایگاه داده MySQL و MariaDB پایگاه داده‌ای هستند که شما برای زبان برنامه‌نویسی PHP میتوانید از آن‌ها استفاده کنید. در این مقاله ما قصد داریم در مورد نرم‌افزاری با عنوان phpMyAdmin صحبت کنیم که نرم‌افزاری برای کنترل پایگاه داده است و به شما کمک می‌کند تا در یک محیط گرافیکی عملیات مختلفی را روی پایگاه داده‌ی خود پیاده‌سازی نمایید. همچنین به بررسی چند نسخه‌ی ابتدایی و پایه‌ای نرم‌افزار phpMyAdmin و شرح ویژگی‌ها و تغییرات هر نسخه نسبت به نسخه‌ی پیشین می‌پردازیم.
- phpMyAdmin چیست؟
- ویژگی‌های PHPmyAdmin
- چند نسخه از phpMyAdmin
بیشتر بخوانید: تغییر رمز عبور و نام کاربری وردپرس از طریق PhpMyAdmin
phpMyAdmin چیست؟
phpMyAdmin نرم افزاری رایگان است که به زبان PHP نوشته شده است. این نرم‌افزار طراحی شده است تا مدیریت دیتابیس را بر روی وب انجام دهد. phpMyAdmin از طیف گسترده‌ای از عملیات در MySQL و MariaDB پشتیبانی می‌کند. عملیات متداولی چون مدیریت پایگاه داده‌ها، جداول، ستون‌ها، روابط، ایندکس‌ها، کاربران، مجوزها و… که از طریق رابط کاربری آن قابل انجام است و درعین‌حال همچنان قابلیت اجرای مستقیم هرکدام از دستورات زبان SQL نیز وجود دارد.
phpMyAdmin عضوی از سازمان SFC یا Software Freedom Conservancy است که این سازمان درواقع به ارتقا، بهبود، توسعه و دفاع از نرم افزارهای منبع باز رایگان می‌پردازد.
برای درک بیشتر، فرض کنید می‌خواهیم یک فروشگاه اینترنتی با PHP بسازیم. برای این کار ما نیاز به یک پایگاه داده‌ی کلی برای فروشگاه اینترنتی خود داریم که بتوانیم همه‌ی اطلاعات فروشگاه را در آن ذخیره کنیم. همچنین نیاز داریم که برای بخش‌های مختلف فروشگاه جدول‌های مختلفی بسازیم، به‌عنوان مثال جدولی برای اطلاعات کاربران، جدولی برای محصولات، جدولی برای کوپن‌های تخفیف و غیره. هرکدام از این جدول‌ها نیز اطلاعات مختلفی را باید به‌صورت طبقه‌بندی‌شده در خود ذخیره کنند. مثلاً جدول محصولات، باید دارای ستون‌های زیر باشد که اطلاعات محصولات را برای ما نگهداری کند:
- نام محصول
- قیمت محصول
- توضیحات محصول
یا جدولی که اطلاعات کاربران را ذخیره می‌کند، می‌تواند شامل ستون‌های زیر باشد:
- نام کاربر
- ایمیل کاربر
- رمز عبور کاربر
- تاریخ ثبت‌نام کاربر
- تاریخ آخرین فعالیت کاربر
برای اینکه بتوانیم همه‌ی این پایگاه داده‌ها، جدول‌ها، ستون‌ها و… را بسازیم، می‌توانیم از phpMyAdmin کمک بگیریم. روش‌های زیادی برای ساخت پایگاه داده‌ها، جدول‌ها و ستون‌ها وجود دارد، اما phpMyAdmin این کار را برای ما خیلی ساده و راحت کرده است. phpMyAdmin در هاست لینوکس مانند یک هاست سی پنل در دسترس خواهد بود و امکان استفاده از آن بدون نیاز به اقدام خاصی امکان پذیر است و معمولا زمانی که شما هر نوع هاست لینوکسی خریداری بفرمایید میتوانید از آن استفاده نمایید.
برای کار با phpMyAdmin فقط کافی است که وارد آن شویم و از طریق محیط گرافیکی آن کارهای موردنظر خود را انجام دهیم.
ویژگی‌های phpMyAdmin
از ویژگی‌های ارائه شده در این نرم‌افزار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مرور و رهاسازی پایگاه داده‌ها، جداول، نماها، فیلدها و ایندکس‌ها
- ایجاد، کپی، رهاسازی، تغییر نام و تغییر داده‌های جداول، فیلدها و ایندکس‌های پایگاه داده‌ها
- نگهداری و رفع اشکال سرور، پایگاه داده‌ها و جداول با پیشنهادهایی در مورد پیکربندی
- اجرا، ویرایش و نشانه‌گذاری هر عبارت SQL حتی گزارش‌های دسته‌ای
- مدیریت حساب‌ها و امتیازات کاربر MySQL
- درج داده‌ها از طریق زبان‌های CSV و SQL
- صدور اطلاعات در قالب‌های CSV، SQL، XML، PDF (از طریق کتابخانه‌ی TCPDF)، Word، Excel، LaTex و غیره…
- اداره‌ی سرور های چندگانه
- ایجاد جداول PDF از طرح پایگاه داده
- ایجاد گزارش‌های پیچیده با استفاده از Query by Example یا QBE
- امکان جستجو در یک پایگاه داده یا زیرمجموعه‌ای از آن در سطح جهانی
- نمودارهای زنده برای نظارت بر فعالیت‌های سرور MySQL مانند اتصالات، فرایندها، استفاده از پردازنده، حافظه و غیره
- کار با سیستم‌عامل‌های مختلف
- ایجاد آسان گزارش‌های پیچیده‌ی SQL
و بسیاری موارد دیگر.
چند نسخه از phpMyAdmin
حال به تشریح چند نسخه این نرم‌افزار و ویژگی‌های اضافه‌شده در هر نسخه می‌پردازیم.
-
phpMyAdmin 3.0
نیازمند PHP 5.2 و MySQL 5 و دارای ضعف‌های امنیتی بسیار.
-
phpMyAdmin 3.5
افزوده شدن فناوری AJAX در انجام task های مختلف، معرفی Theme جدید، بهبود نظارت بر MySQL Server، همسان‌سازی از طریق Synchronization محلی و از راه دور پایگاه داده.
-
phpMyAdmin 4.0
حذف Synchronization و همسان‌سازی از طریق Replication به‌صورت آزمایشی، اضافه شدن ابزار گرافیکی Designer.
-
phpMyAdmin 4.4
نیازمند PHP 5.3 و MySQL 5.5، اضافه شدن بخش Recent برای نمایش آخرین دستورات اجرا شده و بخش Favorite برای نمایش جداول منتخب، اضافه شدن بخش Console برای اجرای دستورات MySQL به‌صورت Interactive.
-
phpMyAdmin 4.6
نیازمند PHP 5، پشتیبانی کامل از نسخه‌ی ۶ مرورگر IE، افزوده شدن یک Directive جدید به نام ssl_verify که نیازمند PHP 6 است، رفع مشکل تغییر کلمه‌ی عبور در MariaDB، پشتیبانی از JSON، اضافه شدن سربرگ Plugins جهت نمایش اطلاعات تکمیلی در خصوص پلاگین‌های نصب‌شده روی MySQL Server.
بیشتر بخوانید: آموزش تغییر دامنه وردپرس از طریق phpMyAdmin
جمع‌بندی
همان‌طور که در این مقاله گفته شد phpMyAdmin نرم‌افزاری است برای کنترل Database و کمک می‌کند تا در محیط گرافیکی بتوان عملیات‌های مختلفی را روی پایگاه داده‌ها اجرا نمود. این نرم‌افزار رایگان و به‌صورت متن‌باز ارائه می‌گردد و می‌توان از آن برای مدیریت پایگاه داده‌های MySQL و MariaDB استفاده نمود.