اگر مهارتی دارید که با آموزش آن به دیگران می‌توانید کسب درآمد کنید این مقاله راهنمای بسیار خوبی برای شماست. فرقی نمی‌کند خانم خانه‌داری هستید که هنر آشپزی شما زبانزد خاص و عام است یا مدرس موسیقی با تجربه‌ای که دوست دارد هنرجویانی در دورافتاده‌ترین مناطق کشور داشته باشد تا بتواند لذت نواختن ساز را به آن‌ها بیاموزد؛ اگر یک وب‌سایت آموزش آنلاین داشته باشید می‌توانید به ساده‌ترین روش ممکن دانش‌پذیرانی از سراسر جهان داشته باشید. در این مقاله صفر تا صد راه‌اندازی یک وب‌سایت آموزشی گنجانده شده است.

راهنمای ساخت وب‌سایت

طراحی وب‌سایت آسانتر از آن است که عموم مردم تصور می‌کنند. برای ساخت وب‌سایت نیاز به دامنه، هاست، سیستم مدیریت محتوا و قالب سایت دارید. دامنه و هاست دو موردی هستند که بدون آن‌ها وب‌سایت معنایی ندارد. اگر دانش فنی کدنویسی ندارید به شما پیشنهاد می‌کنیم از سیستم مدیریت محتوای وردپرس استفاده کنید. شرح تمام این موارد را می‌توانید در ادامه این نوشتار مطالعه فرمایید.

دامنه یا Domain

دامین یا دامنه آدرسی است که کاربران برای جستجوی سایت مورد نظرشان در مرورگر خود تایپ می‌کنند. به عنوان مثال google.com  یک دامنه است. با کمی دقت به این دامنه یا هر دامنه دیگری متوجه می‌شوید که هر domain از دو بخش تشکیل شده. بخش پسوند دامنه نام دارد و با توجه به کارکرد وب سایت انتخاب می‌شود. از معروف‌ترین دامنه‌ها می‌توان به com و info و net و org اشاره کرد.

هاست

هاست از اصلی‌ترین موارد طراحی وب‌سایت است و به فضایی گفته می‌شود که شما اطلاعات و فایل‌های سایت را بر روی آن بارگذاری می‌کنید. بعد از خرید host باید به صورت ماهانه یا سالانه اقدام به تمدید آن کنید زیرا در غیر این صورت دسترسی شما به هاست قطع شده و دیگر قادر به مشاهده وب‌سایت خود نیستید. خوشبختانه می‌توانید دامنه و هاست را از یک شرکت تهیه کنید.

CMS یا سیستم مدیریت محتوا

برای مدیریت محتوای وب سایت خود نیاز به نرم افزار دارید. این نرم افزارها حکم چارچوب اصلی سایت را دارند. از معروف‌ترین و محبوب‌ترین CMS ها می‌توان به وردپرس و جوملا اشاره کرد. این سیستم‌ها به کاربر اجازه می‌دهد بدون داشتن دانش برنامه نویسی یک وب سایت داینامیک طراحی کند. هاست و سیستم مدیریت محتوا برای راه اندازی وب سایت ضروری هستند.

قالب سایت

راه اندازی وب سایت بدون قالب مثل فروشگاهی بدون ویترین است. خوشبختانه تعداد بی‌شماری قالب آماده وجود دارد که توسط طراحان حرفه‌ای ساخته شده است. شما می‌توانید به سلیقه و انتخاب خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید و با تغییر جزییاتی مانند عکس، رنگ و متن به نتیجه دلخواه خود برسید.

درصورتی که قصد راه اندازی یک وب سایت آموزشی دارید به شما پیشنهاد می‌کنیم از محبوب‌ترین قالب‌های آماده وردپرس با اهداف آموزشی که به شرح زیر هستند، استفاده کنید. این قالب ها را می توانید از themeforest دانلود کنید.

• قالب Eduma: با انتخاب این قالب قادر خواهید بود که دوره‌های آموزشی خود را با قابلیت‌های پیشرفته مدیریت کنید. قالب Eduma برای طراحی واکنش‌گرا (responsive) انتخابی بسیار مناسب است. از قابلیت‌های این قالب می‌توان به ساخت صفحات بدون نیاز به دانش کدنویسی، راست چین بودن قالب، قابلیت ایجاد آزمون برای دوره آموزشی و ساخت دوره‌های آموزشی با قابلیت Drag & Drop اشاره کرد.
• قالب Masterstudy: این قالب با طراحی حرفه‌ای و امکانات بسیار زیاد به صورت تخصصی برای سایت‌های آموزشی طراحی شده است. در صورتی که قصد دارید کلاس‌های آموزشی آنلاین خود را به صورت رایگان یا با پرداخت هزینه از سوی دانش‌پذیران برگزار کنید یکی از بهترین گزینه‌ها برای قالب سایت قالب رایگان مستراستادی است.
• قالب WPLMS: این قالب در واقع یک مجموعه کامل آموزش الکترونیک است. WPLMS فارسی سازی شده است و خوشبختانه امکان فروش دوره‌ها به صورت آنلاین با سیستم ووکامرس و سازگاری کامل با سامانه جامعه مجازی bbPress را ارائه می‌دهد.

چگونه یک وب‌سایت آموزشی بسازیم؟

تا این‌جا در مورد زیرساخت یک وب‌سایت صحبت کردیم. اما وقتی هدف، ساخت وب‌سایت آموزشی است باید اقداماتی دیگری را هم مدنظر قرار داد. ممکن است شما محتواهایی اعم از متنی و ویدیویی تهیه کرده‌اید و قصد دارید این محتواها را به صورت رایگان یا با دریافت هزینه در اختیار کاربرانتان قرار دهید. در این صورت با استفاده از سیستم مدیریت محتوای وردپرس به راحتی قادر خواهید بود فایل‌های مورد نظر خود را منتشر کنید. افزونه‌های زیادی برای کمک به راحتی کار شما وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت اما ممکن است بخواهید اقدام به برگزاری کلاس‌های آنلاین کنید که در این صورت  باید از یک سیستم مدیریت یادگیری (LMS) استفاده کنید. برای درک بهتر، تمام مفاهیم گفته شده را شرح می‌دهیم.

استفاده از سرویس کلاس مجازی بیگ بلوباتن یا ادوبی کانکت

با استفاده از این سرویس‌ها می‌توانید کلاس‌ها و وبینارهای آنلاین خود را بدون هیچ دردسری برگزار کنید. نرم‌افزار بیگ بلوباتن برخلاف سرور ادوبی‌کانکت رایگان است و نیازی به تهیه لایسنس برای نصب ندارد. مزیت دیگر بیگ بلو باتن امکان اتصال آن به وردپرس است البته شما می‌توانید از مودل برای مدیریت این سرویس‌ها استفاده کنید. مودل یکی از انواع سیستم‌های مدیریت یادگیری است.  برای آشنایی با این سرویس‌ها ادامه مقاله را مطالعه فرمایید.

تعیین سیستم مدیریت یادگیری (LMS)

همان طور که گفتیم، وردپرس و جوملا از محبوب ترین سیستم های مدیریت محتوا هستند. اما برای برگزاری کلاس های آنلاین بجز CMS به پلتفرمی احتیاج دارید که زیر ساخت کلاس آنلاین شما را تشکیل می دهد. محبوب ترین پلتفرم های کلاس آنلاین عبارتند از: BigBlueButton، Adobe Connect و Skyroom.

هر کدام از این پلتفرم ها ویژگی های خود را دارند. به عنوان مثال با انتخاب سرویس بیگ بلوباتن شما به عنوان سازنده کلاس، کافی است لینک کلاس آنلاین را  همراه با یک Secret Key در اختیار دانشجویان بگذارید تا آن ها به راحتی بتوانند در کلاس شرکت کنند اما اگر از  Adobe connect سرویس بگیرید، برای هر کاربر باید نام کاربری و رمز عبور ایجاد کنید. در نهایت انتخاب سرویس به عهده شماست و با مطالعه ویژگی های هر سرویس می توانید نرم افزاری که بیشترین هماهنگی با برنامه آموزشی شما دارد را انتخاب کنید.

بعد از انتخاب سرویس کلاس آنلاین شما به سامانه آموزش مجازی (LMS) احتیاج دارید تا بتوانید بهترین تجربه کاربری را برای خود و دانشجویانتان فراهم کنید. بیگ بلو باتن افزونه ای برای وردپرس دارد که اتصال بین LMS و نرم افزار را برقرار می کند اما ادوبی کانکت فاقد این امکان است. بنابراین باید برای آن به صورت جداگانه یک LMS نصب کرد.

در حال حاضر چندین نسخه سیستم LMS در دنیا وجود دارد.  بهترین سیستم LMS موجود در دنیا مودل است که به طور گسترده توسط دانشگاه ها و شرکت‌های بین المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانیم: آموزش نصب مودل بر روی هاست

محتوا پادشاه است

اگر هنوز محتوایی برای منتشر کردن ندارید، در اولین قدم باید MVP یا کمینه محصول قابل پذیرش آکادمی آنلاین خود را تعیین کنید یعنی محتوایی که حداقل ویژگی‌های لازم برای ارائه به دانش‌پذیران را دارد اما اگر حجم زیادی محتوا در دست دارید باید دسته‌بتدی آن‌ها را شروع کنید سپس اقدام به تدوین برنامه هر دوره آموزشی نمایید.

تعیین هدف مشخص

به دلیل فرصت‌های متعددی که در آموزش آنلاین وجود دارد احتمال سردرگمی و انحراف از مسیر و هدف اصلی اجتناب ناپذیر است. بنابراین در گام نخست باید هدف خود را با جزییات تعیین کنید. برای موفقیت لازم است که هدف اصلی‌تان را به عنوان مهم‌ترین چالش پیش‌رو به طور کامل بشناسید. برای این‌که راحت‌تر به مدل ذهنی گفته شده دست پیدا کنید، کافی است به پرسش‌های مطرح شده در این قسمت پاسخ دهید:

• آیا برای راه‌اندازی کلاس‌های آموزشی آنلاین خود در تلاشید تا از ویژگی‌ها و ایده‌های جدید استفاده کنید؟
• بعد از جذب دانش‌پذیران، تعامل با آن‌ها چگونه خواهد بود؟ آیا پشتیبانانی برای پیگیری وضعیت آن‌ها استخدام خواهند شد؟
• از چه طریقی می‌توان به حداکثر رضایت‌مندی مشتریان رسید؟ نحوه اندازه‌گیری رضایت‌مندی مشتریان (CSMs) چگونه خواهد بود؟

سازمان‌دهی اعضای تیم

برای شروع فعالیت‌های آکادمی آنلاین نیازی نیست که از همان ابتدا تمام محتوای خود را یک‌جا بارگذاری کنید. همچنین استخدام تعداد زیاد کارکنان در همان ابتدای امر بیهوده است. بلکه تنها افرادی که با هدف اصلی شما هم‌سو هستند و اشتیاق زیادی برای همکاری با شما دارند، کافی هستند.

گام بعدی سازمان‌دهی اعضای تیم است. بهره‌مندی از یک کارشناس موضوع یا SME باعث تمایز و اعتبار محتوای آموزشی وب‌سایت شما خواهد شد. یک طراح آموزشی (ID) نیز به شما برای این که محتوای خود را با توجه به نتایج خاصی که باید حاصل کنید، کمک می‌کند.

و اما مهم‌ترین و کلیدی‌ترین نیروی شما، نیروی فنی است که بر عملکرد وب‌سایت نظارت می‌کند. کارشنان فنی درستی عملکرد سیستم مدیریت یادگیری (LMS) و فناوری‌های دیگر وبسایت مانند یکپارچه‌سازی و جمع‌آوری داده‌ها را تضمین می‌کنند. وجود مدیر اجرایی نیز برای هر تیمی چه یک استارت‌آپ و چه یک سازمان بزرگ امری ضروری است. با داشتن این اعضا موفقیت شما حتمی است اما شاید نتوانید در شروع کار خود همه آن‌ها را کنار هم جمع کنید، بنابراین وجود فردی مشتاق و علاقمند به یادگیری می‌تواند بسیار مفید باشد.

از تبلیغات غافل نباشید

این درست است که به احتمال بسیار زیاد آکادمی آنلاین شما هنوز با تصویر رویایی شما از کسب و کار تفاوت دارد اما فراموش نکنید که به عنوان اولین تلاش خیلی دست بالا را نگیرید و در نسخه‌های به روز رسانی شده ایرادات را برطرف نمایید.

اکنون وقت آن رسیده که وب‌سایت خود را به هر کسی که می‌شناسید معرفی کنید. از تمام راه‌های ارتباطی مثل ایمیل، شماره تلفن یا شبکه‌های اجتماعی با مخاطبان احتمالی و بالقوه خود در تعامل باشید. همچنین بهتر است تمامی راه‌های ارتباطی را باز بگذارید تا دانش‌پذیران در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوال در مورد وب‌سایت آن را با شما در میان بگذارند.

سخن پایانی

با راه اندازی وب‌سایت آموزشی به صورت آنلاین هیچ یک از دردسرهای تاسیس یک آکادمی حضوری را نخواهید داشت و به راحتی می‌توانید دانش خود را در اختیار علاقمندان آن حوزه قرار دهید اما فراموش نکنید مهم‌ترین مسئله بعد از تاسیس آکادمی آنلاین  تبلیغ و به‌روزرسانی آن است. مداوم از خود بپرسید که آیا تیم شما بدون مشکل کار می‌کند؟ آیا محتوای شما موثر است؟ آیا آزمون‌ها به‌خوبی سنجیده می‌شوند؟ آیا فرمت‌های بهتری برای ارائه محتوا وجود دارد؟ آیا LMS به‌درستی کار می‌کند؟

اگر نکات گفته شده در این مقاله را جدی بگیرید موفقیت شما حتمی است. درصورتیکه در این زمینه صاحب نظر و تجربه هستید لطفا از طریق کامنت نقطه نظرات خود را بیان فرمایید.