اولین قدم برای داشتن پلتفرم ویکی مناسب، یادگیری اصول مدیریت آن است. این اصول شامل نظارت بر محتوا و تمام فعالیت‌های مدیاویکی (Mediawiki) خواهد بود. این پلتفرم کاربرپسند و دارای قابلیت ایجاد محتوای اشتراکی است. به این منظور که کاربران نیز می‌توانند در آن محتوای خودشان را به اشتراک بگذارند.
جهان Mediawiki به سرعت در حال تغییر است و همراهی با این تغییرات اهمیت بسیاری دارد. همچنین اقدامات امنیتی و پشتیبانی نیز پایه‌های یک پلتفرم قدرتمند هستند. در این مقاله دربارۀ روش‌هایی که به شما برای مدیریت پلتفرم ویکی کمک می‌کنند، بیشتر توضیح خواهیم داد.
مدیاویکی چیست؟
برای ایجاد تجربه‌ای عالی برای کاربران، تمام مراحل از انتخاب سرور، چه سرور اختصاصی چه سرور مجازی، تنظیم پایگاه داده و ایجاد شرایطی آسان برای آپلود محتوا از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین شما می‌توانید با نصب پلاگین، قابلیت‌های بیشتری برای Mediawiki ایجاد کنید و حتی انتخاب کنید دسترسی به این قابلیت‌ها برای کدام کاربران ارائه شود.
مدیاویکی پلتفرمی قابل‌اعتماد برای میزبانی صفحات محتوا در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. این پلتفرم می‌تواند نیازهای کاربران مختلفی را برآورده سازد. از کاربرانی که به دنبال دستورالعملی ساده هستند گرفته تا مدیران باتجربه‌ای که قابلیت‌های پیشرفته‌تری نیاز دارند.
نصب پلتفرم Mediawiki
آماده‌سازی
برای شروع لازم است سرور، پایگاه داده و پروتکل FTP تهیه کرده و اطلاعات کاربری خود را داشته باشید.
دانلود
از دستور زیر برای دانلود نرم‌افزار Mediawiki استفاده کنید.
wget https://releases.wikimedia.org/mediawiki/latest/mediawiki-x.y.z.tar.gz
استخراج فایل‌ها
با استفاده از پروتکل FTP، فایل tar.gz را در سرور خود استخراج کنید.
تنظیم پایگاه داده
پایگاه داده را ایجاد کرده و دسترسی‌های لازم را به کاربر بدهید. حتماً اطلاعات پایگاه داده را نگه دارید.
پیکربندی
نام فایل را از LocalSettings.php.example به LocalSettings.php. تغییر داده و اطلاعات پایگاه داده را در آن درج کنید. در ادامه آن را بر اساس نیازهایتان تنظیم کنید.
نصب
دستورات نصب Mediawiki را در مرورگر خود وارد کنید. در ادامه پیام‌های راهنما را دنبال کنید. احتمالاً به اطلاعاتی مانند نام کاربری، رمز پایگاه داده و نام آن نیاز خواهید داشت.
تنظیم ویکی
بعد از نصب، تنظیمات دلخواه و لازم را برای صفحات و کاربران انجام دهید.
افزونه‌ها
برای عملکرد بهتر از افزونه‌های مدیاویکی استفاده کنید.
به‌روزرسانی برای امنیت بالاتر
از به‌روزترین ابزارهای امنیتی برای پلتفرم خود استفاده کنید.
ارتقای Mediawiki
به طور منظم پلتفرم خود را ارتقا دهید تا کاملاً به‌روز باشید. این کار به عملکرد و امنیت مدیاویکی کمک می‌کند.
پیکربندی (Configuration) Mediawiki
پیکربندی و تنظیم Mediawiki و به‌روزرسانی آن، به امنیت و بهینه‌سازی کمک می‌کند. برای این کار باید چند بخش را بررسی کنید.
سرور
Mediawiki با PHP اجرا می‌شود، لذا سازگاری با آخرین نسخۀ آن اهمیت بالایی دارد. پارامترهای php.ini مانند memory_limit، max_execution_time و upload_max_filesize. را تنظیم کنید تا بتوانید از امکانات پلتفرم به طور کامل استفاده کنید.
Nginx
Nginx سروری محبوب با عملکرد و انطباق‌پذیری بالا است. برای استفاده از آن باید بر روی مدیاویکی بلوک‌هایی را ایجاد کرده و دامنه‌ها را تنظیم کنید.
Apache
Apache نیز سرور محبوب دیگری برای Mediawiki است. برای استفاده از آن برای این پلتفرم نیاز به سرور مجازی و تنظیم ماژول‌ها دارید تا بتوانید URL را بر اساس نیازهای خود تنظیم کنید. همچنین از دسترسی Apache به Mediawiki مطمئن شوید.
Lighttpd
Lighttpd به اندازۀ دو سرور دیگر استفاده نمی‌شود؛ اما قابلیت میزبانی Mediawiki را دارد. برای استفاده از آن باید تمام بخش‌ها را بر اساس نیازتان تنظیم کنید.
PHP
برای عملکرد بالاتر به ابزار هماهنگ‌سازی PHP نیاز دارید. هماهنگی آن را با آخرین نسخۀ پلتفرم بررسی کنید. ممکن است نیاز باشد تا بعضی از تنظیمات را در فایل php.ini تغییر دهید.
مهم‌ترین وظایف مدیر پلتفرم Mediawiki
- برای ایجاد پلتفرم مناسب، به‌غیراز اصول تکنیکی، لازم است کارهای دیگری را نیز انجام دهید. کارهایی از جمله:
- برقراری ارتباط مستقیم با کاربران جهت رفع مشکلات و بهبود عملکرد
- تعدیل و گوناگونی موضوع محتوا
- مدیریت حساب‌های کاربری
- پشتیبانی و آموزش استفاده از سایت
- بررسی منظم محتوا
- مدیریت مشکلات و بک‌آپ
- بهینه‌سازی عملکرد پلتفرم و پایگاه داده
- مدیریت افزونه‌ها
- به‌روزرسانی منظم
- فعالیت منظم برای پیشرفت پلتفرم
شناخته‌شده‌ترین کاربران مدیاویکی
- کارآفرینان و شرکت‌های تازهتأسیس
- ویکی‌پدیا
- مجموعه‌های آموزشی و پژوهشی
- سایت‌های دولتی
- سایت‌های معرف نرم‌افزارهای اپن‌سورس
دستوراتی که می‌توانند به کارتان بیایند
یک مدیر Mediawiki متخصص برای بهینه‌سازی عملکرد سایت از دستورات (command) استفاده می‌کند. این دستورات درواقع ابزارهایی مجازی هستند مه می‌توانند برای مدیریت بهتر و آسان‌تر به شما کمک کنند.
php maintenance/update.php
این دستور برای به‌روزرسانی به شما کمک می‌کند. همچنین می‌تواند آخرین نسخۀ برنامه را برای شما پیدا کرده و از درستی روند نصب آن مطمئن شود.
php maintenance/importDump.php
از این دستور برای بارگذاری محتوا و جابه‌جایی آن استفاده کنید.
php maintenance/rebuildrecentchanges.php
با این دستور می‌توانید به آخرین نسخۀ جدول اصلاحات پایگاه دادۀ مدیاویکی دست پیدا کنید.
php maintenance/runJobs.php
این دستور به شما کمک می‌کند تا کارهایی که باید برای بهبود عملکرد مدیاویکی انجام دهید یا ساده‌تر به انجام برسانید.
php maintenance/deleteArchivedRevisions.php
با کمک این دستور می‌توانید داده‌های قدیمی را از آرشیو پایگاه داده پاک کنید تا برای اطلاعات جدید جای بیشتری داده باشید.
مزایای استفاده از Mediawiki
- مدیریت محتوای آسان و انعطاف‌پذیر
- انطباق‌پذیری و عملکرد عالی
- امکان همکاری اشتراکی آسان
- پایگاه اطلاعاتی ساختاریافته
- سفارشی‌سازی و امکان استفاده از افزونه‌ها
- امکان کنترل کامل نسخۀ اجرایی
- امکان جستجوی آسان و کاربردی
- پشتیبانی چندزبانه
- دسترسی آسان
- پشتیبانی عالی
سخن آخر
در نهایت لازم به ذکر است که Mediawiki یک پلتفرم تولید و مدیریت محتوای اشتراکی با امکانات بالا و دسترسی آسان است که امکان همکاری اشتراکی با کاربر را به مدیران سایت می‌دهد. اگر قصد دارید وب‌سایتی بر پایۀ اطلاعات و محتوای دانش‌محور ایجاد کنید، این پلتفرم حتماً برایتان مناسب خواهد بود.